ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

23 Δεκεμβρίου. Μια ημέρα που την περιμέναμε πώς και πώς στα μαθητικά μας χρόνια, καθώς ήταν η μέρα που σηματοδοτούσε την έναρξη τών διακοπών τών Χριστουγέννων!

Εκείνη τη μέρα κάναμε τη σχολική γιορτή. Από τις προηγούμενες μέρες, η τάξη είχε στολιστεί εορταστικά, είτε με κάποιο μικρό δεντράκι, είτε με κάνα δυο στολίδια, είτε με κάποιες εικόνες στους τοίχους ή στα παράθυρα.

Στις πρώτες τάξεις τού δημοτικού, τη γιορτή την κάναμε στην τάξη.
Στη συνέχεια πήγα σε άλλο σχολείο, το οποίο διέθετε και θέατρο, οπότε όλο το σχολείο γιόρταζε εκεί μαζί.

Στη γιορτή απαγγέλλαμε ποιήματα…

…και τραγουδούσαμε χριστουγεννιάτικα τραγούδια, πολλά από τα οποία ακούγαμε για πρώτη φορά.

Όταν τελείωνε η γιορτή, γύριζα σπίτι, σιγοτραγουδώντας κάποια από τα τραγούδια, που είχαμε τραγουδήσει, όπως αυτό που φαίνεται παραπάνω, σε μια κακοτυπωμένη, πολυγραφημένη σελίδα με τραγούδια από μία από αυτές τις γιορτές, το οποίο, τόσα χρόνια μετά, ακόμα να μου φύγει απ’ το μυαλό:

Ἅγιε μας Βασίλη τραγουδοῦν τά χείλη νά καλοσορίσῃς τά καλά παιδιά
πού σέ περιμένουν μ’ ἀνοιχτή καρδιά.-.Μέσα στή σακκούλα νά τά φέρῃς
οὗλα μῆλα καί σταφίδες πίττες πιό γλυκές, κοῦκλες παιχνιδάκια καί
πολλές εὐχές.
τ’ ἄσπρα σου τα γένια μοιάζουν ἀσημένια φόρεσε τήν κάππα κι εἶναι
παγωνιά κι ἔλα μέ τά δῶρα, μέ χρυσῆ καρδιά. Μέσα στή σακκούλα… .

Φτάνοντας στο σπίτι, στόλιζα το χριστουγεννιάτικο δέντρο, συνεχίζοντας να σιγοτραγουδώ.

Στην αρχή το δέντρο ήταν ένα μικρό, επιτραπέζιο. Τα φωτάκια ήταν κάτι το άγνωστο. Υπήρχαν όμως, κεράκια, τα οποία ανάβαμε, αν τα ανάβαμε, ελάχιστα την παραμονή, διά τον φόβον τής πυρκαϊάς. Μια από τις πρώτες αναμνήσεις μου είναι να μου λέει ο πατέρας μου ότι θα στολίσουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ίσως γι’ αυτό να με γοητεύουν τόσο πολύ τα χριστουγεννιάτικα δέντρα.

Στη συνέχεια πήραμε ένα πιο μεγάλο δέντρο, γύρω στο ενάμισι μέτρο, που τότε φάνταζε πελώριο. Τώρα, θα το έλεγα ψωραλέο.

Φάτνη αρχικά δεν είχαμε, μέχρι που φτιάξαμε στο σχολείο μία με χαρτοκοπτική, την οποία έφερα στο σπίτι και τη βάζαμε κάτω από το δέντρο επί χρόνια.

Δίπλα στη φάτνη, τη διακόσμηση συμπληρώνανε κάποια χριστουγεννιάτικα ημερολόγια με όμορφες παραστάσεις, που μου είχαν χαρίσει.

Όταν ήρθε η ώρα εκείνο το δέντρο ν’ αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο, το αντικαταστήσαμε με ένα άλλο, το οποίο, εκτός από «πελώριο», τότε φάνταζε και «φουντωτό». Κι αυτό ψωραλέο φαίνεται σήμερα!

Συζητώντας με γνωστούς και φίλους, παίρναμε όμως διάφορες ιδέες. Μία από αυτές ήταν να καλύπτουμε το δέντρο με «χιόνι σε φακελάκια». Αυτό το χιόνι πρέπει να ήταν υαλοβάμβακας, και κάθε φακελάκι περιείχε μια μικρή τουφίτσα. Την τουφίτσα την άνοιγες σιγά σιγά με το χέρι, να γίνει σαν ιστός αράχνης, και την άπλωνες στο δέντρο. Με καμιά ντουζίνα φακελάκια καλυπτόταν όλο το δέντρο, δίνοντάς του όγκο και κρύβοντας κάπως τις ατέλειες και τα καλώδια από τα φωτάκια.

Άλλη ιδέα, που είχαμε πάρει από γνωστούς, ήταν η κατασκευή μιας «σπηλιάς» από χαρτί βελουτέ στη βάση τού δέντρου, η οποία αφενός έκρυβε την άσχημη ψευτογλάστρα τής βάσης και τα καλώδια από τα φωτάκια, αφετέρου φιλοξενούσε τα κουκλάκια τής φάτνης!

Κάπου εδώ κάναν την εμφάνισή τους και τα φωτάκια. Το πρώτο σετ απαρτιζόταν από δώδεκα όλα κι όλα κομμάτια, με ένα ακανόνιστο σχήμα, που θυμίζει αστέρι. Όταν μου τα πρωτόφεραν, δεν μου άρεσαν, διότι ήθελα εκείνα τα ψιλά, που έβλεπα σε άλλα σπίτια. Τώρα, που τα ψιλά φωτάκια, χωρίς διακοσμητικό κάλυμμα, είναι ο κανόνας, αυτά τα φωτάκια είναι από τα πιο πολύτιμα αποκτήματά μου, και καταβάλλω αγώνα να τα διατηρώ σε λειτουργία!

Μικρός είχα και τη μανία να καταπιάνομαι με τα ηλεκτρολογικά. Εκτός από τις πρίζες τού σπιτιού, που τις άλλαζα όλες εγώ, είχα φτιάξει και ένα σετ φωτάκια για το δέντρο, με διάφορα μεγάλα, πολύχρωμα λαμπάκια. Ολίγον κιτς, αλλά εμένα με εντυπωσίαζαν. Ευτυχώς ή δυστυχώς, σταμάτησα να βρίσκω ανταλλακτικά και, καθώς τα λαμπάκια αυτά καιγόντουσαν πολύ εύκολα, τα φωτάκια αυτά περιήλθαν σε αχρηστία.

Η διαδικασία τού στολίσματος του δέντρου θα επαναλαμβανόταν τα Χριστούγεννα, όταν θα πηγαίναμε να περάσουμε τη μέρα στη γιαγιά μου, η οποία περίμενε να της στολίσω εγώ το μικρό της δεντράκι με τα παλιά στολίδια.

Μετά το δέντρο, σειρά είχε η διακόσμηση τού σπιτιού, αρχίζοντας από τα παράθυρα, τα οποία στόλιζα με χιόνι σε σπρέι, χρησιμοποιώντας τα ειδικά για το σκοπό αυτό στένσιλ. Για κάποιο λόγο, αυτά τα σχέδια στο παράθυρο με καταγοήτευαν.

Τη διακόσμηση συμπλήρωνε καμιά γιρλάντα, κανένα χριστουγεννιάτικο διακοσμητικό, που έβγαινε από το ντουλάπι, καθώς και χριστουγεννιάτικες κάρτες από προηγούμενες χρονιές.

Είπα κάρτες; Ναι. Εκείνο τον καιρό, που δεν υπήρχαν διαδίκτυο και SMS, για να στέλνουμε τις ευχές μας ηλεκτρονικά, και τα υπεραστικά τηλεφωνήματα ήταν πανάκριβα, ο απλούστερος τρόπος να επικοινωνεί κανείς ήταν η αλληλογραφία. Ειδικά τα Χριστούγεννα, όλοι οι συγγενείς και φίλοι, που για τον ένα ή τον άλλο λόγο είχαν καιρό να βρεθούν, στέλναν ο ένας στον άλλο από μια κάρτα με ευχές, για να δείξουν ότι μπορεί μεν να έχουν χαθεί, αλλά δεν έχουν ξεχάσει ο ένας τον άλλον. Έτσι, εκτός από τους στενούς φίλους και συγγενείς, υποχρεωτικά θα έστελνα κάρτα, ας πούμε, στην προγιαγιά μου(!) που ζούσε στην Κρήτη με την αδελφή της γιαγιάς μου, την οποία προγιαγιά συνάντησα μόνο μία φορά από κοντά, αλλά ακόμα τη θυμάμαι.

Όλη αυτή η διαδικασία δημιουργούσε μία μαγεία γύρω από την περίοδο τών σχολικών διακοπών, η οποία δεν έχει ξεθυμάνει, κι ας πέρασαν τόσα χρόνια. Το κακό είναι ότι η μαγεία αυτή υπάρχει περισσότερο ως ανάμνηση και είναι δύσκολο να την αισθανθείς πια στα σύγχρονα Χριστούγεννα. Μπορεί τώρα το δέντρο να είναι ίσα με το μπόι μου και πραγματικά φουντωτό, αλλά στο μυαλό μου είναι πολύ μικρό σε σχέση μ’ εκείνο το… ψωραλέο, που φάνταζε, όπως είπα, πελώριο, όταν το πρωτοείδα. Παρ’ ολ’ αυτά, προσπαθώ και πάντα κάτι καταφέρνω. Αν κοιτάξετε προσεκτικά στο πάνω μέρος τού τελευταίου δέντρου, όπου είναι κρεμασμένα τα μικρότερα στολίδια, ίσως να καταφέρετε να διακρίνετε ότι κάποια από αυτά υπάρχουν και στις προηγούμενες φωτογραφίες. Το νήμα που συνδέει τα σύγχρονα Χριστούγεννα, με εκείνα τα παλιά, τα παιδικά, δεν έχει ακόμα κοπεί!

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο .