…όφωνο

Κυκλοφόρησε σήμερα ο δέκατος ένατος τόμος των απάντων τού Ρομάνο Σκάρπα, με κύρια ιστορία τον άνθρωπο από το Αλτακράζ. Εξαιρετική ιστορία, την οποία ανυπομονούσα να διαβάσω στην εκδοχή τής Καθημερινής και για έναν επιπλέον λόγο. Ήθελα να δω πώς απέδωσε η η Καθημερινή το όνομα του μουσικού οργάνου, το οποίο έπαιζε ο άνθρωπος του τίτλου τής ιστορίας, το οποίο, όπως βλέπουμε παραπάνω, αποτελείται από μία μπαλωμένη σαμπρέλα και ένα χωνί!

Κάνοντας μια μικρή αναδρομή, βλέπουμε ότι το πρωτότυπο ιταλικό όνομα του οργάνου είναι “imbutofono”, που μπορούμε να το αποδώσουμε στα Ελληνικά ως «χωνόφωνο» ή, πιο καθαρευουσιάνικα, «χοανόφωνο», που νομίζω ότι ακούγεται λίγο καλύτερο, μια και διατηρεί τον αριθμό των συλλαβών τού ιταλικού πρωτοτύπου.

Στις τρεις ανατυπώσεις τής ιστορίας από τον Τερζόπουλο, το όργανο λεγόταν πάντοτε «πνευστόφωνο».

Φτάνοντας στις μέρες μας, η Καθημερινή απέδωσε το όνομα του οργάνου ως «σαμπρελόφωνο».

Καμία από τις δύο μεταφράσεις δεν αποδίδει το ιταλικό όνομα, αν και η πιο πρόσφατη είναι κοντά στο πνεύμα, με το οποίο δόθηκε το όνομα, καθώς προέρχεται από ένα από τα μέρη, από τα οποία αποτελείται το όργανο. Σίγουρα την προτιμώ από τη μετάφραση του Τερζόπουλου, που ποτέ δεν με ικανοποίησε, καθώς πνευστά όργανα υπάρχουν όλων των ειδών, οπότε γιατί ειδικά να λέγεται «πνευστόφωνο» το συγκεκριμένο;

Αν και θα προτιμούσα να λεγόταν το όργανο στα Ελληνικά «χοανόφωνο», νομίζω ότι η καλύτερη μετάφραση δεν είναι καμία απ’ όλες αυτές, αλλά αυτή που νόμιζα ότι ήταν η πρώτη μετάφραση, αλλά τελικά δεν ήταν: θορυβόφωνο!

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.